ABD’de bu yıkım devam ederken, alternatif para sistemini ortaya çıkartabilecek global oyunculardan biri olan Rusya neden ayakta uyumakta?
Yeni bir global finansal düzenin ortaya çıkışına tanık olmaktayız; yeni para sisteminin gelişi 2009’da bitcoin’in ortaya çıkışı ile müjdelenmişti. Bitcoin’in arkasından ondan daha ileri blokzincir teknolojileri de geliştirildi. Bu gelişmelere paralel olarak dünyada siyasi alanda da konjonktür değişmeye ve devasa boyutta tektonik kaymalar yaşanmaya başlandı.
Credit Suisse analisti Zoltan Pozsar’ın, Rusya-Ukrayna savaşı bittikten sonra “para” kavramı eskisi gibi olmayacak öngörüsü bundan 4-5 ay önce gerçekleşecek gibi görünüyordu. Bu analistin 2022 yılı içinde yazdığı beş analiz yazısında ortaya attığı Bretton Woods III kavramı ve dünyada halen kullanılan para sisteminin yakında nasıl bir evrim geçireceği üzerine tezleri hayli tartışıldı. Pozsar, bu tezlerinde akıllı ve stratejik davranabilecek Rusya gibi bir global satranç oyuncusunun çok yerinde hamlelerle şu anda kullanılan “internal money” yani içsel para sisteme “external”, yani dışsal bir para sistemi yaratarak alternatif oluşturabileceğini söylüyordu. Bence bu dışsal sistemin teknoloji olarak blokzincir platformlarını kullanması rahatça beklenebilirdi.
Özetle Batı merkezli fiat para sistemi kendi üzerine çökmeye doğru hızla giderken ve Rusya’dan beklenen alternatif hamle gelmesi için tüm şartlar uygunken bu ülke neden bir türlü akıllıca adımlar atamıyor, bunu merak ediyorum. Neden kriptopara teknolojisi ile alternatif, yeni bir para sistemi kurgulamaya çalışmıyor? Hazır SWIFT para transfer sisteminden ve dünya merkezi para mekanizmasından çıkartılmışken, ayrıca dünya ticaretinde en önemli emtia (commodity) ihracatçısı iken, dünyanın gazını, petrolünü ve buğdayını satan bir numaralı ülke iken neden bu ayrıcalıklı konumunu avantaja dönüştüremiyor? Akıllı, yetişmiş uzmanları mı yok Rusya’nın acaba? Yoksa Rusya Merkez Bankasının kuvvetli ve Basel merkezli yönetiminden aykırı hareket edemiyor mu?
İşte bu soruları soran analistler arasında Rusya’nın en önemli kriptopara sivil örgütü, Rusya Kripto Endüstrisi ve Blockchain Derneği (RACIB) yöneticileri de var. (Kaynak:1) Geçen hafta Rusya başkanı Putin’e açık bir mektup yayınlayarak, devlet başkanlarını kripto endüstrisinin küresel gelişimini göz ardı etmenin risklerini ele almaya çağırdı. Mektupta RACIB: “Rusya’nın 2021’de yayınlamış olduğu ilk kripto yasası olan Dijital Finansal Varlıklar Yasasını uygulamasına rağmen, kripto paranın benimsenmesini hedefleyen deneysel yasal rejimleri uygulamada çok yavaş kaldığını” savunmuş.
Haber, Rusya Merkez Bankası’nın finansal istikrar departmanı başkanı Elizaveta Danilova’nın kripto yatırımlarının yasallaştırılmasının Rus vatandaşlarının refahını tehdit ettiğini savunmasıyla Rus merkez bankasının kripto konusundaki tavizsiz duruşunu yinelemesinden kısa bir süre sonra geldi. Oysa, mesela, Rusya Merkez Bankası kripto madenciliğini yasallaştırmada ve sınır ötesi işlemlerde kripto kullanımına izin vermede bir sorun görmüyor.
Yeni Konjonktür
Tek kutuplu dünyadan iki kutuplu bir dünya düzenine geçmekteyiz. BRICS+ denilen ülkeler grubu açık açık ABD’nin tek ve hakim kutup olduğu dünyaya meydan okuyor ve doların global rezerv para statüsünü tehlikeye sokan adımlar atıyor.
Hatırlayalım, 1991’de Batı ile Sovyetler Birliği arasındaki iki kutuplu Soğuk Savaş sona erdiğinde, ABD, kurallarını kendi koyduğu ve “rules based world order” adını verdiği, tek kutuplu bir dünya düzeni oluşturmaya çalışmıştı. Bu yeni düzende ABD ne derse o olur ilkesi geçerliydi. İstediği ülkeye savaş açmak, istediği yeri fazla sağlam olmayan argümanlarla bombalamak işte bu “kurallar” gereği yapılmıştı. Bu düzenini de, karşılıksız basmakta olduğu dolarını kullanarak empoze ediyordu. 2000 ile 2020 arasında neredeyse başarıya ulaşacak gibi de olmuştu.
Tam bu düzenin dünyada sorgusuz sualsiz kabul edilmesi beklenirken Satoshi Nakamoto’nun bitcoin girişimi adeta bir devrim gibi tek paralı sistemi sorgulamaya almıştı ve adeta Pozsar’ın bahsettiği “external money” olmaya aday olmuştu. 2020’deki salgın sırasında çıkan sorunlarını yeniden ve çok miktarda para basarak atlatmaya çabalayan Amerikan Merkez Bankası, bu hatalı politikalarını dünyaya savaş ihraç ederek sürdürmeye çalışıyor. Ticari mal üretmeyi ve ürettiği malları ihraç etmeyi çoktan bitirmiş olan ABD, uzun zamandır dünyaya sadece dolarını ihraç ederek, yani yüksek miktarda borçlanarak tek kutuplu düzenini ayakta tutmaya çalışıyor.
2022’nin Şubat ayında başlayan Rusya-Ukrayna savaşının ardından ilk kez adı konulan “çok kutuplu dünya düzeni”nde ise dünyada doların yerini birden fazla ülke parası, ya da bu paraların bir sepetinden oluşan yeni bir global rezerv parasının alması konuşuluyor. Hatta bu sepetin içinde belli yüzdede altın da olması konuşulan alternatifler arasında. (Kaynak:2)
Sonuç:
Yazının başlığına geri dönersem, gerçekten Rusya’nın neden uyuduğunu anlayamıyorum. Bugüne dek bu ülke sapla samanı ayıramadı: Kriptoların sahiplerinin gerçekten halk olduğunu, kripto paraların “external” olduğunu kavrayamadı.
Soğuk Savaş sonrası Rusya’ya Batı tarafından uygun görülen, az sayıda oligark üzerinden Londra’ya para yığmaya dayalı sömürü çarkını bitirip, yerine yeni ve yerlici bir yönetime, belki de Rusya’nın 1917’deki fabrika ayarlarına benzer bir yapıya dönmesi gerekiyor. Bu arada da Rusya, ya da tüm BRICS+ ülkelerinin, yeni ve dışsal bir para tasarımına geçip, uluslararası ticari avantajlarını finansal avantaja da çevirmeleri bekleniyor. USDC ve USDT’nin üzerinde, ve genel olarak kripto ekosistemine karşı Batı’lı devletlerin baskısı arttıkça, Rusya’nın bu süreçte nasıl bir imtihan vereceğini merakla bekliyorum.
Kaynaklar:
1-https://cointelegraph.com/news/russian-crypto-advocates-urge-putin-to-stop-regulatory-hostility
2- https://www.zerohedge.com/geopolitical/escobar-moveable-multipolarity-moscow-ridin-newcoin-train
Yeni bir global finansal düzenin ortaya çıkışına tanık olmaktayız; yeni para sisteminin gelişi 2009’da bitcoin’in ortaya çıkışı ile müjdelenmişti. Bitcoin’in arkasından ondan daha ileri blokzincir teknolojileri de geliştirildi. Bu gelişmelere paralel olarak dünyada siyasi alanda da konjonktür değişmeye ve devasa boyutta tektonik kaymalar yaşanmaya başlandı.
Credit Suisse analisti Zoltan Pozsar’ın, Rusya-Ukrayna savaşı bittikten sonra “para” kavramı eskisi gibi olmayacak öngörüsü bundan 4-5 ay önce gerçekleşecek gibi görünüyordu. Bu analistin 2022 yılı içinde yazdığı beş analiz yazısında ortaya attığı Bretton Woods III kavramı ve dünyada halen kullanılan para sisteminin yakında nasıl bir evrim geçireceği üzerine tezleri hayli tartışıldı. Pozsar, bu tezlerinde akıllı ve stratejik davranabilecek Rusya gibi bir global satranç oyuncusunun çok yerinde hamlelerle şu anda kullanılan “internal money” yani içsel para sisteme “external”, yani dışsal bir para sistemi yaratarak alternatif oluşturabileceğini söylüyordu. Bence bu dışsal sistemin teknoloji olarak blokzincir platformlarını kullanması rahatça beklenebilirdi.
Özetle Batı merkezli fiat para sistemi kendi üzerine çökmeye doğru hızla giderken ve Rusya’dan beklenen alternatif hamle gelmesi için tüm şartlar uygunken bu ülke neden bir türlü akıllıca adımlar atamıyor, bunu merak ediyorum. Neden kriptopara teknolojisi ile alternatif, yeni bir para sistemi kurgulamaya çalışmıyor? Hazır SWIFT para transfer sisteminden ve dünya merkezi para mekanizmasından çıkartılmışken, ayrıca dünya ticaretinde en önemli emtia (commodity) ihracatçısı iken, dünyanın gazını, petrolünü ve buğdayını satan bir numaralı ülke iken neden bu ayrıcalıklı konumunu avantaja dönüştüremiyor? Akıllı, yetişmiş uzmanları mı yok Rusya’nın acaba? Yoksa Rusya Merkez Bankasının kuvvetli ve Basel merkezli yönetiminden aykırı hareket edemiyor mu?
İşte bu soruları soran analistler arasında Rusya’nın en önemli kriptopara sivil örgütü, Rusya Kripto Endüstrisi ve Blockchain Derneği (RACIB) yöneticileri de var. (Kaynak:1) Geçen hafta Rusya başkanı Putin’e açık bir mektup yayınlayarak, devlet başkanlarını kripto endüstrisinin küresel gelişimini göz ardı etmenin risklerini ele almaya çağırdı. Mektupta RACIB: “Rusya’nın 2021’de yayınlamış olduğu ilk kripto yasası olan Dijital Finansal Varlıklar Yasasını uygulamasına rağmen, kripto paranın benimsenmesini hedefleyen deneysel yasal rejimleri uygulamada çok yavaş kaldığını” savunmuş.
Haber, Rusya Merkez Bankası’nın finansal istikrar departmanı başkanı Elizaveta Danilova’nın kripto yatırımlarının yasallaştırılmasının Rus vatandaşlarının refahını tehdit ettiğini savunmasıyla Rus merkez bankasının kripto konusundaki tavizsiz duruşunu yinelemesinden kısa bir süre sonra geldi. Oysa, mesela, Rusya Merkez Bankası kripto madenciliğini yasallaştırmada ve sınır ötesi işlemlerde kripto kullanımına izin vermede bir sorun görmüyor.
Yeni Konjonktür
Tek kutuplu dünyadan iki kutuplu bir dünya düzenine geçmekteyiz. BRICS+ denilen ülkeler grubu açık açık ABD’nin tek ve hakim kutup olduğu dünyaya meydan okuyor ve doların global rezerv para statüsünü tehlikeye sokan adımlar atıyor.
Hatırlayalım, 1991’de Batı ile Sovyetler Birliği arasındaki iki kutuplu Soğuk Savaş sona erdiğinde, ABD, kurallarını kendi koyduğu ve “rules based world order” adını verdiği, tek kutuplu bir dünya düzeni oluşturmaya çalışmıştı. Bu yeni düzende ABD ne derse o olur ilkesi geçerliydi. İstediği ülkeye savaş açmak, istediği yeri fazla sağlam olmayan argümanlarla bombalamak işte bu “kurallar” gereği yapılmıştı. Bu düzenini de, karşılıksız basmakta olduğu dolarını kullanarak empoze ediyordu. 2000 ile 2020 arasında neredeyse başarıya ulaşacak gibi de olmuştu.
Tam bu düzenin dünyada sorgusuz sualsiz kabul edilmesi beklenirken Satoshi Nakamoto’nun bitcoin girişimi adeta bir devrim gibi tek paralı sistemi sorgulamaya almıştı ve adeta Pozsar’ın bahsettiği “external money” olmaya aday olmuştu. 2020’deki salgın sırasında çıkan sorunlarını yeniden ve çok miktarda para basarak atlatmaya çabalayan Amerikan Merkez Bankası, bu hatalı politikalarını dünyaya savaş ihraç ederek sürdürmeye çalışıyor. Ticari mal üretmeyi ve ürettiği malları ihraç etmeyi çoktan bitirmiş olan ABD, uzun zamandır dünyaya sadece dolarını ihraç ederek, yani yüksek miktarda borçlanarak tek kutuplu düzenini ayakta tutmaya çalışıyor.
2022’nin Şubat ayında başlayan Rusya-Ukrayna savaşının ardından ilk kez adı konulan “çok kutuplu dünya düzeni”nde ise dünyada doların yerini birden fazla ülke parası, ya da bu paraların bir sepetinden oluşan yeni bir global rezerv parasının alması konuşuluyor. Hatta bu sepetin içinde belli yüzdede altın da olması konuşulan alternatifler arasında. (Kaynak:2)
Sonuç:
Yazının başlığına geri dönersem, gerçekten Rusya’nın neden uyuduğunu anlayamıyorum. Bugüne dek bu ülke sapla samanı ayıramadı: Kriptoların sahiplerinin gerçekten halk olduğunu, kripto paraların “external” olduğunu kavrayamadı.
Soğuk Savaş sonrası Rusya’ya Batı tarafından uygun görülen, az sayıda oligark üzerinden Londra’ya para yığmaya dayalı sömürü çarkını bitirip, yerine yeni ve yerlici bir yönetime, belki de Rusya’nın 1917’deki fabrika ayarlarına benzer bir yapıya dönmesi gerekiyor. Bu arada da Rusya, ya da tüm BRICS+ ülkelerinin, yeni ve dışsal bir para tasarımına geçip, uluslararası ticari avantajlarını finansal avantaja da çevirmeleri bekleniyor. USDC ve USDT’nin üzerinde, ve genel olarak kripto ekosistemine karşı Batı’lı devletlerin baskısı arttıkça, Rusya’nın bu süreçte nasıl bir imtihan vereceğini merakla bekliyorum.
Kaynaklar:
1-https://cointelegraph.com/news/russian-crypto-advocates-urge-putin-to-stop-regulatory-hostility
2- https://www.zerohedge.com/geopolitical/escobar-moveable-multipolarity-moscow-ridin-newcoin-train