Investing.com – İngiltere Merkez Bankası (BoE) Lideri Andrew Bailey’nin 23 Mayıs’ta parlamentodaki bir oturumda sarf ettiği kelamlar “Enflasyon konusunda hâlâ öğrenecek çok şeyimiz var.” formundaydı.
Bailey bu sarsıcı açıklamasıyla, ECB ve Fed üzere İngiltere Merkez Bankası‘nın da mevcut karmaşadan nasıl çıkılacağına dair bir ana planı olmadığını kanıtlamış oldu. Çünkü yüksek faiz oranları iktisada ziyan verirken, halk da enflasyon kriziyle boğuşuyor.
Ekonomik kalkınmadan sorumlu kurumlar rastgele hareket ederken, pay senedi piyasalarındaki yatırımcılar tek bir taraf biliyor ve geçmiş günlerin başarısıyla kör olmuş bir formda tarihi tepelerin peşinden koşuyorlar. ABD ve Avrupa’daki birinci bankaların çoktan batmış olmasının yanı sıra kurumsal iflasların sayısının da artmakta olduğu gerçeğini büsbütün göz gerisi ederek.
Bloomberg’den Libby Cherry, Anneler Günü hafta sonunda yedi büyük şirketin 48 saat içinde iflas müracaatında bulunduğuna dikkat çekti. Cherry, bunun 2008 mali krizinden bu yana görülmemiş üzücü bir sonuç olduğunu yazdı:
Vice Media Group, Envision Healthcare, Monitronics International, Venator Materials Plc, Cox Operating, Kidde-Fenwal ve Athenex – hepsi tıpkı meseleden muzdaripti – çok fazla borç.
Fed için bu telaş verici bir gelişme değil. Banka, haftalık St. Louis Fed Finansal Gerilim Endeksi’nin negatif bölgede olduğunu ve rastgele bir gerilime işaret etmediğini belirtiyor Silicon Valley Bank’in (OTC: SIVBQ) iflasıyla birlikte bu endeks yalnızca 1.54’e yükselmiştir ki Lehmann’ın iflası bağlamındaki 9.25 kıymeti göz önüne alındığında bu ihmal edilebilir bir düzeydir.
Bu nedenle, Richmond Fed Lideri Thomas Barkin üzere Fed üyelerinin enflasyon kriziyle uğraş için daha fazla faiz artırımına gidilmesinin problemsiz olduğunu söylemesi şaşırtan değildir.
Ancak bu durum, mevcut piyasa ortamında yükselen faiz oranlarının bile daha yüksek enflasyona neden olduğu gerçeğini büsbütün göz arkası etmektedir. Bunun nedeni, yükselen temel faiz oranlarının bir ülkenin borç ödemeleri için daha yüksek faiz ödemelerine yol açmasıdır.
ABD örneğinde, 2022’de 200 milyar doların altında olan faiz ödemeleri bu yıl 660 milyar dolara, 2033’te ise tahminen 1.400 milyar dolara yükselecek. Fakat faiz ödemeleri için harcanması gereken vergi gelirleri bütçede kâfi olmuyor ve yeni para basılarak dengeleniyor. Finans piyasaları uzmanı Matthew Piepenburg şöyle yazıyor:
Finans piyasaları tarihinin bu noktasında yalnızca iki mümkünlük var: dehşetli bir son ya da sonu olmayan bir dehşet.
Bunlardan birincisi, merkez bankalarının enflasyonla gayret etmek için faiz oranlarını, 1980 yılında Fed Lideri Volcker periyodunda yüzde 20’ye çıkardıkları üzere, kıymetli ölçüde yükseltmeleri manasına gelecektir. Sonuç, kitlesel işsizlikle birlikte büyük bir sarsıntı ve pay senetleri ve gayrimenkul dahil tüm varlık balonlarının çok kısa bir müddet içinde patlaması olacaktır. Bunu daima bir büyüme devri izleyecek ve akabinde bir diğer yanlış yönlendirilmiş para siyaseti bizi şu anda bulunduğumuz noktaya geri getirecektir.
İkinci senaryoda ise gerçek fiyatlar düşerken ve vergiler artırılırken uzun yıllar boyunca yüksek enflasyon, yüksek faiz oranları ve düşen büyüme ile karşı karşıya kalacağız.
Bu iki senaryodan hangisi gerçekleşirse gerçekleşsin, acı verse de ve herkes bir sonraki faiz indirimi ve QE dalgası üzerine spekülasyon yapıyor üzere görünse de, tarihi tepeleri kovalamaya veda etmeliyiz. Lakin yeni rallilerin kelamda garantörü, mevcut şartlar altında yeniden de yalnızca çıkmaza yol açıyor. Yatırım analisti Daniel Lacalle bunu şöyle açıklıyor:
Bailey bu sarsıcı açıklamasıyla, ECB ve Fed üzere İngiltere Merkez Bankası‘nın da mevcut karmaşadan nasıl çıkılacağına dair bir ana planı olmadığını kanıtlamış oldu. Çünkü yüksek faiz oranları iktisada ziyan verirken, halk da enflasyon kriziyle boğuşuyor.
Ekonomik kalkınmadan sorumlu kurumlar rastgele hareket ederken, pay senedi piyasalarındaki yatırımcılar tek bir taraf biliyor ve geçmiş günlerin başarısıyla kör olmuş bir formda tarihi tepelerin peşinden koşuyorlar. ABD ve Avrupa’daki birinci bankaların çoktan batmış olmasının yanı sıra kurumsal iflasların sayısının da artmakta olduğu gerçeğini büsbütün göz gerisi ederek.
Bloomberg’den Libby Cherry, Anneler Günü hafta sonunda yedi büyük şirketin 48 saat içinde iflas müracaatında bulunduğuna dikkat çekti. Cherry, bunun 2008 mali krizinden bu yana görülmemiş üzücü bir sonuç olduğunu yazdı:
Vice Media Group, Envision Healthcare, Monitronics International, Venator Materials Plc, Cox Operating, Kidde-Fenwal ve Athenex – hepsi tıpkı meseleden muzdaripti – çok fazla borç.
Fed için bu telaş verici bir gelişme değil. Banka, haftalık St. Louis Fed Finansal Gerilim Endeksi’nin negatif bölgede olduğunu ve rastgele bir gerilime işaret etmediğini belirtiyor Silicon Valley Bank’in (OTC: SIVBQ) iflasıyla birlikte bu endeks yalnızca 1.54’e yükselmiştir ki Lehmann’ın iflası bağlamındaki 9.25 kıymeti göz önüne alındığında bu ihmal edilebilir bir düzeydir.
Bu nedenle, Richmond Fed Lideri Thomas Barkin üzere Fed üyelerinin enflasyon kriziyle uğraş için daha fazla faiz artırımına gidilmesinin problemsiz olduğunu söylemesi şaşırtan değildir.
Ancak bu durum, mevcut piyasa ortamında yükselen faiz oranlarının bile daha yüksek enflasyona neden olduğu gerçeğini büsbütün göz arkası etmektedir. Bunun nedeni, yükselen temel faiz oranlarının bir ülkenin borç ödemeleri için daha yüksek faiz ödemelerine yol açmasıdır.
ABD örneğinde, 2022’de 200 milyar doların altında olan faiz ödemeleri bu yıl 660 milyar dolara, 2033’te ise tahminen 1.400 milyar dolara yükselecek. Fakat faiz ödemeleri için harcanması gereken vergi gelirleri bütçede kâfi olmuyor ve yeni para basılarak dengeleniyor. Finans piyasaları uzmanı Matthew Piepenburg şöyle yazıyor:
Finans piyasaları tarihinin bu noktasında yalnızca iki mümkünlük var: dehşetli bir son ya da sonu olmayan bir dehşet.
Bunlardan birincisi, merkez bankalarının enflasyonla gayret etmek için faiz oranlarını, 1980 yılında Fed Lideri Volcker periyodunda yüzde 20’ye çıkardıkları üzere, kıymetli ölçüde yükseltmeleri manasına gelecektir. Sonuç, kitlesel işsizlikle birlikte büyük bir sarsıntı ve pay senetleri ve gayrimenkul dahil tüm varlık balonlarının çok kısa bir müddet içinde patlaması olacaktır. Bunu daima bir büyüme devri izleyecek ve akabinde bir diğer yanlış yönlendirilmiş para siyaseti bizi şu anda bulunduğumuz noktaya geri getirecektir.
İkinci senaryoda ise gerçek fiyatlar düşerken ve vergiler artırılırken uzun yıllar boyunca yüksek enflasyon, yüksek faiz oranları ve düşen büyüme ile karşı karşıya kalacağız.
Bu iki senaryodan hangisi gerçekleşirse gerçekleşsin, acı verse de ve herkes bir sonraki faiz indirimi ve QE dalgası üzerine spekülasyon yapıyor üzere görünse de, tarihi tepeleri kovalamaya veda etmeliyiz. Lakin yeni rallilerin kelamda garantörü, mevcut şartlar altında yeniden de yalnızca çıkmaza yol açıyor. Yatırım analisti Daniel Lacalle bunu şöyle açıklıyor: