Milliyet.com.tr/ Cumhurbaşkanı Erdoğan “En düşük emekli maaşını 7 bin 500 liraya, emeklilerimizin bayram ikramiyesini 2 bin liraya çıkardık. Bu sayısı daha üste çıkarmanın hesabı içerisindeyiz” dedi. Peki en düşük emekli maaşı ve bayram ikramiyeleri kaç lira olacak? Ekonomist Ahmet Kurtuluş cevapladı.
BAYRAM İKRAMİYELERİNE NE KADAR OLUR?
Kurtuluş açıklamasında şu sözleri kullandı: “Bayram ikramiyeleri şu anda geçen sene prestijiyle bin 100 lira üzerinden ödeniyordu. Bu çok uzun bir müddettir ödenen bir sayıydı. Emekliler yaklaşık olarak 3-4 yıldır bin 100 lira bayram ikramiyesi ödemesi alıyordu. Bu sene prestijiyle yüzde 100’lik artışla 2 bin liraya yükseltildi.
Enflasyondaki artış göz önüne alındığında bu sayı da kâfi görülmüyor. Hasebiyle seçim devrinde olduğumuz bu süreçte sayının 3 bin-4 bin TL bandına yükseltileceği niyetindeyiz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA NE KADAR ARTIŞ OLUR?
2021 yılında bin 500 lira olan en düşük emekli maaşı 2023’ün birinci aylarında 7 bin 500 TL’ye yükseltildi. Artış enflasyon oranı ve öteki parametrelerin çok daha üzerinde gerçekleşti, yaklaşık 5 katına yükseltildi. Hasebiyle bu oran aslında beklentilerin de üzerinde bir tutardı.
‘EN DÜŞÜK MAAŞ TABAN ÜRETİN ALTINDA’
Ancak emeklilerin maaşı daha evvelki devirde minimum fiyatın biraz üzerinde seyrediyordu. Münasebetiyle şu anda en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL ile 2 yıldan az bir vakitte 5 katına çıkarılmasına rağmen hala daha taban fiyatın altında seyretmektedir.
‘YÜZDE 45 ARTIRILACAĞI BEKLENTİSİ OLUŞTU’
Temmuz periyodunda hem enflasyon, refah hissesi artışı hem de memurlara yapılan son yüzde 45’lik artırımın öteki emekli ve minimum fiyatlı çalışanlara da yansıtılacağı Cumhurbaşkanımız tarafından beyan edildiği için en düşük maaşın da yüzde 45 oranında artırılacağı beklentisi kamuoyunda oluştu.
‘10-11 BİN TL ORTASINDA BELİRLENECEĞİ KANAATİNDEYİZ’
Temmuz devrinde bu beklentinin karşılanacağı kanaatindeyiz. En düşük emekli maaşının 10 bin TL ile 11 bin TL ortasında belirleneceği kanaatindeyiz. Böylece de minimum fiyata biraz daha yaklaşmış olacaktır.
DİĞER EMEKLİLERE NE KADAR ARTIŞ OLACAK, KADEMELİ ARTIRIM YAPILABİLİR Mİ?
Emeklilerin olağanda maaş artışları enflasyon oranı ile belirleniyordu. Son periyotta yapılan artışlardan da gördüğümüz üzere emeklilere enflasyon farkı haricinde önemli refah hissesi ödemeleri oldu.
Son memur maaş artırımı ve kamu çalışanlarına yapılan artırım kadar yani yüzde 45 oranında artırımın emekliler için geçerli olacağı kanaatindeyim.
‘MAAŞ FARKI AZALDI’
Burada bir konunun altını çizmek istiyorum. En düşük maaş alan emeklilere 2 yıldan daha az bir vakitte yüzde 500 oranında artırım yapılırken, en düşük emekli maaşının dışında emeklilik maaşı alanlarda enflasyon oranında ve bir ölçü refah hissesi eklenerek artış gerçekleştirildi. Bu da en düşük emekli maaşı alanlarla yüksek maaş alan emeklilerin ortasındaki maaş farkının azalmasına neden oldu.
Bu sakıncalı durumun giderilmesi için hükümetin yüksek maaş alanlara refah hissesi uygulaması ya da seyyanen artırım uygulaması ile farklı bir fiyat skalası belirlemesi çalışma barışı açısından daha hakikat olacaktır.
Sene başı en düşük emekli maaşı 5 bin 500 olarak belirlendi. 5 bin 500 lira emekli maaşı alan kişinin maaşı 7 bin 500 TL’ye yükseltildi. Ama 8 bin TL emekli aylığı geliri elde eden emeklinin maaşı 8 bin TL olarak kaldı.
Yani en düşük maaştaki artırımın öncesinde ortalarında 3 bin TL olan gelir farkı 500 TL’ye kadar düştü. Bu da yüksek maaş alan emeklilerde bir rahatsızlığa yol açtı. Bunun giderilmesi hükümetin en kıymetli gündemlerinden biri olmalıdır diye düşünüyorum.”
BAYRAM İKRAMİYELERİNE NE KADAR OLUR?
Kurtuluş açıklamasında şu sözleri kullandı: “Bayram ikramiyeleri şu anda geçen sene prestijiyle bin 100 lira üzerinden ödeniyordu. Bu çok uzun bir müddettir ödenen bir sayıydı. Emekliler yaklaşık olarak 3-4 yıldır bin 100 lira bayram ikramiyesi ödemesi alıyordu. Bu sene prestijiyle yüzde 100’lik artışla 2 bin liraya yükseltildi.
Enflasyondaki artış göz önüne alındığında bu sayı da kâfi görülmüyor. Hasebiyle seçim devrinde olduğumuz bu süreçte sayının 3 bin-4 bin TL bandına yükseltileceği niyetindeyiz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA NE KADAR ARTIŞ OLUR?
2021 yılında bin 500 lira olan en düşük emekli maaşı 2023’ün birinci aylarında 7 bin 500 TL’ye yükseltildi. Artış enflasyon oranı ve öteki parametrelerin çok daha üzerinde gerçekleşti, yaklaşık 5 katına yükseltildi. Hasebiyle bu oran aslında beklentilerin de üzerinde bir tutardı.
‘EN DÜŞÜK MAAŞ TABAN ÜRETİN ALTINDA’
Ancak emeklilerin maaşı daha evvelki devirde minimum fiyatın biraz üzerinde seyrediyordu. Münasebetiyle şu anda en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL ile 2 yıldan az bir vakitte 5 katına çıkarılmasına rağmen hala daha taban fiyatın altında seyretmektedir.
‘YÜZDE 45 ARTIRILACAĞI BEKLENTİSİ OLUŞTU’
Temmuz periyodunda hem enflasyon, refah hissesi artışı hem de memurlara yapılan son yüzde 45’lik artırımın öteki emekli ve minimum fiyatlı çalışanlara da yansıtılacağı Cumhurbaşkanımız tarafından beyan edildiği için en düşük maaşın da yüzde 45 oranında artırılacağı beklentisi kamuoyunda oluştu.
‘10-11 BİN TL ORTASINDA BELİRLENECEĞİ KANAATİNDEYİZ’
Temmuz devrinde bu beklentinin karşılanacağı kanaatindeyiz. En düşük emekli maaşının 10 bin TL ile 11 bin TL ortasında belirleneceği kanaatindeyiz. Böylece de minimum fiyata biraz daha yaklaşmış olacaktır.
DİĞER EMEKLİLERE NE KADAR ARTIŞ OLACAK, KADEMELİ ARTIRIM YAPILABİLİR Mİ?
Emeklilerin olağanda maaş artışları enflasyon oranı ile belirleniyordu. Son periyotta yapılan artışlardan da gördüğümüz üzere emeklilere enflasyon farkı haricinde önemli refah hissesi ödemeleri oldu.
Son memur maaş artırımı ve kamu çalışanlarına yapılan artırım kadar yani yüzde 45 oranında artırımın emekliler için geçerli olacağı kanaatindeyim.
‘MAAŞ FARKI AZALDI’
Burada bir konunun altını çizmek istiyorum. En düşük maaş alan emeklilere 2 yıldan daha az bir vakitte yüzde 500 oranında artırım yapılırken, en düşük emekli maaşının dışında emeklilik maaşı alanlarda enflasyon oranında ve bir ölçü refah hissesi eklenerek artış gerçekleştirildi. Bu da en düşük emekli maaşı alanlarla yüksek maaş alan emeklilerin ortasındaki maaş farkının azalmasına neden oldu.
Bu sakıncalı durumun giderilmesi için hükümetin yüksek maaş alanlara refah hissesi uygulaması ya da seyyanen artırım uygulaması ile farklı bir fiyat skalası belirlemesi çalışma barışı açısından daha hakikat olacaktır.
Sene başı en düşük emekli maaşı 5 bin 500 olarak belirlendi. 5 bin 500 lira emekli maaşı alan kişinin maaşı 7 bin 500 TL’ye yükseltildi. Ama 8 bin TL emekli aylığı geliri elde eden emeklinin maaşı 8 bin TL olarak kaldı.
Yani en düşük maaştaki artırımın öncesinde ortalarında 3 bin TL olan gelir farkı 500 TL’ye kadar düştü. Bu da yüksek maaş alan emeklilerde bir rahatsızlığa yol açtı. Bunun giderilmesi hükümetin en kıymetli gündemlerinden biri olmalıdır diye düşünüyorum.”