Derleyen: Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr – Bazen nedene ve nasıl ortaya çıktığını bilmediğimiz garip durumlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Bilhassa bu, sağlığımızla ilgili olduğunda çok can sıkıcı oluyor. ABD’nin Ohio eyaletinde yaşayan ve ismi paylaşılmayan 64 yaşındaki adam da bu kervana katılanlardan. Anlattığına nazaran bahtsız adam doktora gitmeden üç hafta evvel diş eti enfeksiyonu nedeniyle antibiyotik kullandı. Bundan sonra lisanı az görülen bir yan tesir nedeniyle yeşile dönmeye ve kıllanmaya başladı. Artık lisanı büsbütün değişmiş, güya bir kaygı sinemasından fırlamış üzere görünüyordu. Dilinin renk değiştirmeye başladığını fark ettikten birkaç hafta sonra hemen hastaneye gitti. Bu esnada uzun yıllardır sigara kullandığını, bu devirde de alışkanlığını sürdürdüğünü doktora bildirdi. ‘Kıllı dil’ olarak adlandırılan durumun sigara içmekten mi, antibiyotik kullanımından mı yoksa ikisinin bir kombinasyonundan mı kaynaklandığı araştırıldı.
Kıllı lisan hastalığı, lisanın papilla olarak bilinen tat tomurcuklarını içeren kısımlarında meyyit deri birikmesinden kaynaklanır. Papilla daha sonra olağandan daha uzun hale gelip lisanın kıllı üzere görünmesine neden olur. Ünlü bir tıp mecmuası olan Amerikan Oral Tıp Akademisi’ne (AAOM) nazaran bu durum Amerikalıların yaklaşık yüzde 13’ünü etkiliyor. Mecmuada olayla ilgili şu tabirler kullanıldı:
“Kıllı lisan hastalığı kullanılan gargaralar hatta şeker tüketimi üzere öbür faktörlere bağlı olarak kahverengi, beyaz, yeşil yahut pembe görünebilir.”
‘ANTİBİYOTİK VE SİGARA YAPMIŞ OLABİLİR’
Kıllı lisan olaylarında ekseriyetle rastgele bir semptom görülmüyor lakin birtakım durumlarda lisanda yanma hissi gelişebiliyor. Bu, lisanın yüzeyinde biriken bakteri ve mayadan kaynaklanıyor. Uzmanlara nazaran kıllı lisan, yetersiz ağız hijyeninin bir sonucu ve genellikle 40 yaş üstü yetişkinleri, en çok da erkeklerde görülüyor. Sigara içmenin duruma katkıda bulunan bir faktör olduğu söylense de, hekimler makaleye bahis olan bu bahtsız adamın alışkanlığı ne kadar müddettir devam ettirdiğini belirtmedi. Ayrıyeten adamın bir dişindeki enfeksiyonunu tedavi etmek için yakın vakitte kullandığı antibiyotik nedeniyle kıllı lisanın gelişmiş olabileceği de kaydedildi.
‘ZARARSIZ VE EKSERİYETLE GEÇİCİ’
Hastanın kullandığı antibiyotiklere benzeri antibiyotiklerin ağızda yeni bakterilerin oluşmasına ve lisanın kıllanmasına neden olabileceği de eklendi. Makalenin yazarlarına nazaran risk faktörleri ortasında sigara içme, dehidrasyon (vücudun suzu kalması), makus ağız hijyeni ve antibiyotikler yer alıyor. Üstelik geçmişte kıllı lisan sorunu yaşayanların gelecekte tekrar birebir şeyi yaşaması muhtemel. Uzmanlar, kıllı lisanın nispeten zararsız ve çoklukla süreksiz olduğunu da değindi.
Doktorlar, adama lisanının yüzeyini günde dört defa bir diş fırçasıyla nazikçe ovmasını tavsiye etti. Ayrıyeten sigarayı nasıl bırakacağı konusunda da bilgilendirildi. AAOM, lisanın kıllı olmasını önlemek için uygun ağız hijyeni uygulanmasını tavsiye ediyor. Bunnu da lisanın üst kısmını bir diş fırçasıyla fırçalayarak yahut bir lisan temizleme aparatı kullanarak yapmak mümkün. Tüm denilenleri harfiyen uygulayan adamın lisanı, sigara içmeye devam etmesine karşın 6 ay sonra olağana döndü.
68 YIL SÜREN HIÇKIRIK NÖBETİ 1 GÜNDE DURDU
Ender görülen bir hadiseye denk gelen tek isim de Ohio’lu adam değildi! Charles Osborne’un 68 yıl sürecek olan hıçkırık nöbeti 350 kiloluk hayvanı asmak için kaldırıp yere düştüğünde başladı. Dakikalar içinde sona eren birçok hıçkırığın tersine Osborne’unki devam etti. Yeniden de bunun süreksiz bir durum olduğunu düşünen adam üzerinden haftalar geçtikçe endişelenmeye başladı. Doktor, tabip gezip hıçkırık problemine tahlil arayan Osborne’a kimse yardım edemiyordu. Hekimler da bu gizemli durum karşısında şaşkına dönmüştü.
Tıbbi ilaçlar ise hıçkırığa deva olamadı. Bunun üzerine bir arkadaşı onu ürkütmek için Osborne’un gerisinden pompalı tüfekle ateş bile etti fakat sonuç yeniden değişmedi. Osborne’un hıçkırıkları bir hekim ona yüksek dozda karbonmonoksit verdiğinde durdu. Tedavi işe yaramış olabilirdi fakat Osborne zehirli gazla hayatta kalamazdı. Bu yüzden elinden geldiğince hıçkırıklarla yaşamayı öğrendi. Tahlil bulabilmek için Alaska’ya kadar seyahat etti, lakin yaptığı masraflar ve hayal kırıklığı yaratan sonuçlar nedeniyle tedavi arayışını sona erdirdi. Kıssası gazetelerde ve televizyonda yayınlandıktan sonra Osborne bu durumuyla ilgili binlerce mektup aldı. Osborne’a parmaklarına masaj yapmasını yahut çenesine baskı uygulamasını söyleyenler oldu. Lakin Osborne bu tekliflerin hepsine, ‘Bunu yaptım ve işe yaramadı’ halinde yanıt verdi.
1980’lerde Dr. Terence Anthoney, Osborne’un düşüşünün beyin hasarına yol açarak iğne büyüklüğünde bir kan damarını patlattığını ve bunun da hıçkırıklara neden olduğunu açıkladı. Dr. Anthoney birebir vakitte beyin sapında hıçkırık reaksiyonunu engelleyen küçük bir alanı yok ettiğini söylese de bugün uzmanlar bunun farklı bir açıklaması olduğunu düşünüyor. Beyin cerrahı Ali Seifi, Osborne’un düşüşünün muhtemelen diyaframına ziyan veren bir kaburga yaralanmasına neden olduğuna inanıyor. Dr. Seifi, ayrıyeten Osborne’un felç geçirmiş olabileceğini de düşünüyor. Kimi felçler kalıcı hıçkırıklara neden olabiliyor ve bu, Dr. Anthoney’nin onlarca yıl evvel Osborne için yaptığı açıklamadan çok da uzak değil.
Charles Osborne, hıçkırığa yeterli geldiği düşünülen mendille su içmek de dahil olmak üzere yüzlerce konut tipi tahlil denedi. Yıllarca hıçkıran Osborne, bu duruma alışmaya ve kendince taktikler geliştirmeye başladı. Charles Osborne bu bahtsız durumuna karşın iki kere evlendi, sekiz çocuğu oldu ve hatta bir periyot müzayedecilik yaptı. Hıçkırıklarla da olsa hayatını dolu dolu yaşamaya kararlıydı. Radyo ve televizyon programlarına katılarak herkes tarafından tanınam Osborne, 29 ila 96 yaşları ortasında kestirimi olarak 430 milyon sefer hıçkırdı. 1990 yılının haziran ayında ise hiç beklenmedik bir şey oldu ve 68 yıllık hıçkırıklar apansız durdu. Ancak bundan yalnızca 1 yıl sonra Osborne yaşama veda etti. Hayatının son aylarını hıçkırmadan yaşamış olmak ise onun en büyük memnunluğu oldu.
Kıllı lisan hastalığı, lisanın papilla olarak bilinen tat tomurcuklarını içeren kısımlarında meyyit deri birikmesinden kaynaklanır. Papilla daha sonra olağandan daha uzun hale gelip lisanın kıllı üzere görünmesine neden olur. Ünlü bir tıp mecmuası olan Amerikan Oral Tıp Akademisi’ne (AAOM) nazaran bu durum Amerikalıların yaklaşık yüzde 13’ünü etkiliyor. Mecmuada olayla ilgili şu tabirler kullanıldı:
“Kıllı lisan hastalığı kullanılan gargaralar hatta şeker tüketimi üzere öbür faktörlere bağlı olarak kahverengi, beyaz, yeşil yahut pembe görünebilir.”
‘ANTİBİYOTİK VE SİGARA YAPMIŞ OLABİLİR’
Kıllı lisan olaylarında ekseriyetle rastgele bir semptom görülmüyor lakin birtakım durumlarda lisanda yanma hissi gelişebiliyor. Bu, lisanın yüzeyinde biriken bakteri ve mayadan kaynaklanıyor. Uzmanlara nazaran kıllı lisan, yetersiz ağız hijyeninin bir sonucu ve genellikle 40 yaş üstü yetişkinleri, en çok da erkeklerde görülüyor. Sigara içmenin duruma katkıda bulunan bir faktör olduğu söylense de, hekimler makaleye bahis olan bu bahtsız adamın alışkanlığı ne kadar müddettir devam ettirdiğini belirtmedi. Ayrıyeten adamın bir dişindeki enfeksiyonunu tedavi etmek için yakın vakitte kullandığı antibiyotik nedeniyle kıllı lisanın gelişmiş olabileceği de kaydedildi.
‘ZARARSIZ VE EKSERİYETLE GEÇİCİ’
Hastanın kullandığı antibiyotiklere benzeri antibiyotiklerin ağızda yeni bakterilerin oluşmasına ve lisanın kıllanmasına neden olabileceği de eklendi. Makalenin yazarlarına nazaran risk faktörleri ortasında sigara içme, dehidrasyon (vücudun suzu kalması), makus ağız hijyeni ve antibiyotikler yer alıyor. Üstelik geçmişte kıllı lisan sorunu yaşayanların gelecekte tekrar birebir şeyi yaşaması muhtemel. Uzmanlar, kıllı lisanın nispeten zararsız ve çoklukla süreksiz olduğunu da değindi.
Doktorlar, adama lisanının yüzeyini günde dört defa bir diş fırçasıyla nazikçe ovmasını tavsiye etti. Ayrıyeten sigarayı nasıl bırakacağı konusunda da bilgilendirildi. AAOM, lisanın kıllı olmasını önlemek için uygun ağız hijyeni uygulanmasını tavsiye ediyor. Bunnu da lisanın üst kısmını bir diş fırçasıyla fırçalayarak yahut bir lisan temizleme aparatı kullanarak yapmak mümkün. Tüm denilenleri harfiyen uygulayan adamın lisanı, sigara içmeye devam etmesine karşın 6 ay sonra olağana döndü.
68 YIL SÜREN HIÇKIRIK NÖBETİ 1 GÜNDE DURDU
Ender görülen bir hadiseye denk gelen tek isim de Ohio’lu adam değildi! Charles Osborne’un 68 yıl sürecek olan hıçkırık nöbeti 350 kiloluk hayvanı asmak için kaldırıp yere düştüğünde başladı. Dakikalar içinde sona eren birçok hıçkırığın tersine Osborne’unki devam etti. Yeniden de bunun süreksiz bir durum olduğunu düşünen adam üzerinden haftalar geçtikçe endişelenmeye başladı. Doktor, tabip gezip hıçkırık problemine tahlil arayan Osborne’a kimse yardım edemiyordu. Hekimler da bu gizemli durum karşısında şaşkına dönmüştü.
Tıbbi ilaçlar ise hıçkırığa deva olamadı. Bunun üzerine bir arkadaşı onu ürkütmek için Osborne’un gerisinden pompalı tüfekle ateş bile etti fakat sonuç yeniden değişmedi. Osborne’un hıçkırıkları bir hekim ona yüksek dozda karbonmonoksit verdiğinde durdu. Tedavi işe yaramış olabilirdi fakat Osborne zehirli gazla hayatta kalamazdı. Bu yüzden elinden geldiğince hıçkırıklarla yaşamayı öğrendi. Tahlil bulabilmek için Alaska’ya kadar seyahat etti, lakin yaptığı masraflar ve hayal kırıklığı yaratan sonuçlar nedeniyle tedavi arayışını sona erdirdi. Kıssası gazetelerde ve televizyonda yayınlandıktan sonra Osborne bu durumuyla ilgili binlerce mektup aldı. Osborne’a parmaklarına masaj yapmasını yahut çenesine baskı uygulamasını söyleyenler oldu. Lakin Osborne bu tekliflerin hepsine, ‘Bunu yaptım ve işe yaramadı’ halinde yanıt verdi.
1980’lerde Dr. Terence Anthoney, Osborne’un düşüşünün beyin hasarına yol açarak iğne büyüklüğünde bir kan damarını patlattığını ve bunun da hıçkırıklara neden olduğunu açıkladı. Dr. Anthoney birebir vakitte beyin sapında hıçkırık reaksiyonunu engelleyen küçük bir alanı yok ettiğini söylese de bugün uzmanlar bunun farklı bir açıklaması olduğunu düşünüyor. Beyin cerrahı Ali Seifi, Osborne’un düşüşünün muhtemelen diyaframına ziyan veren bir kaburga yaralanmasına neden olduğuna inanıyor. Dr. Seifi, ayrıyeten Osborne’un felç geçirmiş olabileceğini de düşünüyor. Kimi felçler kalıcı hıçkırıklara neden olabiliyor ve bu, Dr. Anthoney’nin onlarca yıl evvel Osborne için yaptığı açıklamadan çok da uzak değil.
Charles Osborne, hıçkırığa yeterli geldiği düşünülen mendille su içmek de dahil olmak üzere yüzlerce konut tipi tahlil denedi. Yıllarca hıçkıran Osborne, bu duruma alışmaya ve kendince taktikler geliştirmeye başladı. Charles Osborne bu bahtsız durumuna karşın iki kere evlendi, sekiz çocuğu oldu ve hatta bir periyot müzayedecilik yaptı. Hıçkırıklarla da olsa hayatını dolu dolu yaşamaya kararlıydı. Radyo ve televizyon programlarına katılarak herkes tarafından tanınam Osborne, 29 ila 96 yaşları ortasında kestirimi olarak 430 milyon sefer hıçkırdı. 1990 yılının haziran ayında ise hiç beklenmedik bir şey oldu ve 68 yıllık hıçkırıklar apansız durdu. Ancak bundan yalnızca 1 yıl sonra Osborne yaşama veda etti. Hayatının son aylarını hıçkırmadan yaşamış olmak ise onun en büyük memnunluğu oldu.