Dünyanın en büyük tahıl ve yağlı tohum üreticilerinde kuraklık başa bela oldu. Avrupa ve Avustralya üretim beklentilerini aşağı çekiyor. ABD’de de mısır tarlada kavruluyor. Avrupa, ABD, Kanada, Avustralya ve Çin’de de mahsulün azalması; Rusya’nın “Karadeniz Tahıl Koridoruna” dâhil olmaması üzere faktörler başta buğday olmak üzere tahıl fiyatlarına yükseliş olarak yansıyor. Bilhassa buğday ithal eden ülkeler için sorunlu bir sürece neden olacağı uyarısı yapılıyor.
En büyük 7 ihracatçıda buğday stoku 16 yılın dibinde
Chicago’da buğday vadelileri kile başına 6,50 dolar, soya fasulyesi, 14,40 dolar ve mısır 5 dolar civarında süreç görüyor. Fiyatlar geçen aya nazaran zayıf olmakla birlikte Ukrayna’nın limanlarının hava saldırısına uğraması ve büyük üreticilerde randımanı azaltan makûs hava kaideleri nedeniyle yükseliş sinyalleri vermeye başladı. Kuraklığın, büyük ihracatçılarda global buğday stoklarını on yıldan fazla bir mühletin en düşük düzeylerine çekmesi bekleniyor. ABD’nin yedi büyük ihracatçı için buğday stokları ve mahsul kullanımına ait iddiaları stok düzeylerinin 2023-24’te 16 yılın en düşük düzeyine ineceğini gösteriyor. Tahlile nazaran, Rusya, ABD ve AB’nin çıkarılması halinde bu oran 1960’tan bu yana en düşük düzeye iniyor ve Avustralya, Kanada ve Arjantin üzere değerli sevkiyatçılarda durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.
Rusya’nın ihracatı kilit rolde
Rusya’nın ise Sibirya üzere yerlerdeki kuraklık periyotlarının üstesinden gelerek büyük hasatlar nedeniyle sevkiyatları artırması bekleniyor. 2023-24’te USDA, Rusya’nın buğday ihracatını 47,5 milyon ton olarak varsayım ediyor. Ancak Rusya’nın iç piyasadaki fiyat artışları nedeniyle ihracatı sonlandırması halinde fiyatlarda büyük bir sıçramaya neden olabileceği belirtiliyor. Ukrayna limanlarına yönelik atakların 9 gün içinde 180 bin ton mahsulü piyasadan yok ettiğine dikkat çeken AgResource Company danışmanlık şirketinin lideri Dan Basse, “Dünyanın sırtını dayayabileceği bir tampon yok.” uyarısı yapıyor.
AB’nin tahıl üretiminde 4 milyon ton kayıp bekleniyor
AB Ortak Araştırma Merkezi’nin Ziraî Kaynakları İzleme ünitesi (MARS) 2023-24 (Temmuz-Haziran) pazarlama yılı için tahıl randımanı iddiasını haziran ayındaki 5.52 ton/hektar düzeyinden 5.46 tona düşürdü. Avrupa Komisyonu’na nazaran AB tahıl üretimi 2023-24 mali yılında daha evvelki iddiaların 4 milyon ton altına inerek 276 milyon ton olacak. Ayrıyeten Strategie Grains, kuru havanın akabinde AB’nin kolza üretim kestirimlerini 1 milyon ton düşürdü. AB’nin en kıymetli üreticilerinden Fransa’da kuraklığın bu yıl 2 milyon ila 3 milyon ton ortasında bir üretim kaybına yol açtığı söz ediliyor. Platts, S&P Küresel Commodity Insights bilgilerine nazaran yüzde 11 protein içeriğine sahip AB buğdayı fiyatı temmuz ayında yükselerek ton başına 277 dolar/tona çıktı.
Avustralya’nın buğday üretiminde %34 düşüş bekleniyor
Avustralya’nın 2023/24 buğday üretiminin, geçen yıla çift hane düşeceği iddia edilmekte. Avustralya Hükümetine ilişkin bir ajans olan ABARES randımanı düşüren El Nino hava akımı tesiriyle, buğday üretimde yüzde 34’lük büyük bir düşüş öngörüyor. S&P Küresel bilgilerine nazaran Platts, FOB Avustralya Premium Beyaz buğdayı ton başına yaklaşık 300 dolardan satılıyor.
ABD’de mısırın %23’ü kavruluyor
Büyük ölçüde kurak geçen Haziran’ın akabinde kuraklık şartları mahsul üretimini hâlâ etkiliyor. ABD Drought Monitor’e nazaran, mısır mahsullerinin yüzde 59’u orta dereceli yahut daha berbat kuraklıktan etkilenirken, yüzde 23›ü şiddetli yahut daha berbat kuraklık yaşıyor. Platts, S&P Küresel datalarına nazaran ABD Mısır CIF New Orleans fiyatı ay başında tonu 216,25 dolardan alıcı buldu. Öbür yandan kuraklığın Kansaslı çiftçileri kışlık buğday tarlalarını terk etmeye itmesinin akabinde, ABD baharlık buğday rekoltesinde geçen yıla nazaran yüzde 5’ten fazla bir düşüş bekleniyor.
Malezya ve Endonezya da kuraklığın pençesinde
Dünyanın en büyük palm yağı üreticileri Endonezya ve Malezya, gelişmekte olan El Nino fenomeninin bu yıl mevsimsel kuraklığı şiddetlendirmesi beklendiğinden, önümüzdeki ay artan bir orman yangını tehdidiyle karşı karşıya kalabilir. İki ülke, dünya palm yağı ticaretinin yaklaşık yüzde 85’ini oluşturuyor. Malezya Palm Oil Corporation yahut MPOC, ülkenin yaklaşık 18 milyon ton olan yıllık palm yağı üretimini 2024’te 1-3 milyon ton azaltabileceğini ve palm yağı fiyatlarının yıl içinde 4.300 MR/tona (946,3 dolar) yükseleceğini kestirim ediyor. Platts ham palm yağı Endonezya FOB fiyatı da ay başında ton başına 917 dolara çıktı.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır
En büyük 7 ihracatçıda buğday stoku 16 yılın dibinde
Chicago’da buğday vadelileri kile başına 6,50 dolar, soya fasulyesi, 14,40 dolar ve mısır 5 dolar civarında süreç görüyor. Fiyatlar geçen aya nazaran zayıf olmakla birlikte Ukrayna’nın limanlarının hava saldırısına uğraması ve büyük üreticilerde randımanı azaltan makûs hava kaideleri nedeniyle yükseliş sinyalleri vermeye başladı. Kuraklığın, büyük ihracatçılarda global buğday stoklarını on yıldan fazla bir mühletin en düşük düzeylerine çekmesi bekleniyor. ABD’nin yedi büyük ihracatçı için buğday stokları ve mahsul kullanımına ait iddiaları stok düzeylerinin 2023-24’te 16 yılın en düşük düzeyine ineceğini gösteriyor. Tahlile nazaran, Rusya, ABD ve AB’nin çıkarılması halinde bu oran 1960’tan bu yana en düşük düzeye iniyor ve Avustralya, Kanada ve Arjantin üzere değerli sevkiyatçılarda durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.
Rusya’nın ihracatı kilit rolde
Rusya’nın ise Sibirya üzere yerlerdeki kuraklık periyotlarının üstesinden gelerek büyük hasatlar nedeniyle sevkiyatları artırması bekleniyor. 2023-24’te USDA, Rusya’nın buğday ihracatını 47,5 milyon ton olarak varsayım ediyor. Ancak Rusya’nın iç piyasadaki fiyat artışları nedeniyle ihracatı sonlandırması halinde fiyatlarda büyük bir sıçramaya neden olabileceği belirtiliyor. Ukrayna limanlarına yönelik atakların 9 gün içinde 180 bin ton mahsulü piyasadan yok ettiğine dikkat çeken AgResource Company danışmanlık şirketinin lideri Dan Basse, “Dünyanın sırtını dayayabileceği bir tampon yok.” uyarısı yapıyor.
AB’nin tahıl üretiminde 4 milyon ton kayıp bekleniyor
AB Ortak Araştırma Merkezi’nin Ziraî Kaynakları İzleme ünitesi (MARS) 2023-24 (Temmuz-Haziran) pazarlama yılı için tahıl randımanı iddiasını haziran ayındaki 5.52 ton/hektar düzeyinden 5.46 tona düşürdü. Avrupa Komisyonu’na nazaran AB tahıl üretimi 2023-24 mali yılında daha evvelki iddiaların 4 milyon ton altına inerek 276 milyon ton olacak. Ayrıyeten Strategie Grains, kuru havanın akabinde AB’nin kolza üretim kestirimlerini 1 milyon ton düşürdü. AB’nin en kıymetli üreticilerinden Fransa’da kuraklığın bu yıl 2 milyon ila 3 milyon ton ortasında bir üretim kaybına yol açtığı söz ediliyor. Platts, S&P Küresel Commodity Insights bilgilerine nazaran yüzde 11 protein içeriğine sahip AB buğdayı fiyatı temmuz ayında yükselerek ton başına 277 dolar/tona çıktı.
Avustralya’nın buğday üretiminde %34 düşüş bekleniyor
Avustralya’nın 2023/24 buğday üretiminin, geçen yıla çift hane düşeceği iddia edilmekte. Avustralya Hükümetine ilişkin bir ajans olan ABARES randımanı düşüren El Nino hava akımı tesiriyle, buğday üretimde yüzde 34’lük büyük bir düşüş öngörüyor. S&P Küresel bilgilerine nazaran Platts, FOB Avustralya Premium Beyaz buğdayı ton başına yaklaşık 300 dolardan satılıyor.
ABD’de mısırın %23’ü kavruluyor
Büyük ölçüde kurak geçen Haziran’ın akabinde kuraklık şartları mahsul üretimini hâlâ etkiliyor. ABD Drought Monitor’e nazaran, mısır mahsullerinin yüzde 59’u orta dereceli yahut daha berbat kuraklıktan etkilenirken, yüzde 23›ü şiddetli yahut daha berbat kuraklık yaşıyor. Platts, S&P Küresel datalarına nazaran ABD Mısır CIF New Orleans fiyatı ay başında tonu 216,25 dolardan alıcı buldu. Öbür yandan kuraklığın Kansaslı çiftçileri kışlık buğday tarlalarını terk etmeye itmesinin akabinde, ABD baharlık buğday rekoltesinde geçen yıla nazaran yüzde 5’ten fazla bir düşüş bekleniyor.
Malezya ve Endonezya da kuraklığın pençesinde
Dünyanın en büyük palm yağı üreticileri Endonezya ve Malezya, gelişmekte olan El Nino fenomeninin bu yıl mevsimsel kuraklığı şiddetlendirmesi beklendiğinden, önümüzdeki ay artan bir orman yangını tehdidiyle karşı karşıya kalabilir. İki ülke, dünya palm yağı ticaretinin yaklaşık yüzde 85’ini oluşturuyor. Malezya Palm Oil Corporation yahut MPOC, ülkenin yaklaşık 18 milyon ton olan yıllık palm yağı üretimini 2024’te 1-3 milyon ton azaltabileceğini ve palm yağı fiyatlarının yıl içinde 4.300 MR/tona (946,3 dolar) yükseleceğini kestirim ediyor. Platts ham palm yağı Endonezya FOB fiyatı da ay başında ton başına 917 dolara çıktı.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır