Derleyen: Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr – Takvimler 20 Haziran 1950’yi gösterirken Kocaeli’nin İzmit ilçesinde 16 yaşında Rıfat isimli bir genç apansız ortadan kayboldu. Karasu, Arifiye Köy Enstitüsü’ne kayıt yaptırmış, yürüyerek meskenine dönüyordu. Argümanlara nazaran meskene dönüş yolunda Senegalli dört şahısla karşılaştı ve kimse onu bir daha görmedi. Bu müsabaka, gazetelerde atılan ‘Yamyamlar bir çocuğun kalbini yedi’ başlıklarındaki ‘çocuk’ olarak anılmasına sebep olacaktı. Haberde ismi geçen dört kişi Hasan Gezginci, Kasım Kuyumcu, Mehmet Kuyumcu ve Abid Çeviren’di. Bu zanlıların ortak özelliği ise daha küçük yaşlarda Hatay, Fransa’nın işgalindeyken askere ismini yazdırıp er olarak vazife yapmaları ve ilerleyen yıllarda Hatay bağımsızlığını kazanınca Türk vatandaşı olarak isimlerini değiştirmeleriydi.
Gazetelerde, “Vücutlarının türlü yerlerinde dövme ile yapılmış birçok istavroz fotoğraflarıyla acayip mahluk fotoğrafları taşıyan yamyam cinsinden siyahiler” olarak nitelemdirilen dört zanlı 16 çadır ve 40 kişilik bir kümeyle Türkiye’yi köy köy dolaşıp kalaycılık yaparak geçiniyordu. Kümenin liderliğini yapan ve cinayet zanlısı olan dört kişi, bir ay kadar evvel düzmece altın sattıkları gerekçesiyle tutuklanıp Kandıra Cezaevi”ne konulmuştu.
‘AYİN YAPARAK RIFAT’I YEDİLER’
Cezaevine atılan dört adamın yokluğundan ötürü rahatlamış olan Bahri isminde 11 yaşındaki bir çocuk, göçebe siyahilerle ilgili dehşete düşüren itiraflarda bulundu. Zanlılar tarafından çok küçükken Adana’dan kaçırıldığını söyleyen Bahri, yıllardır kabileyle birlikte göçebe hayatı yaşıyor ve kümenin ayak işlerini yapıyordu. Bahri’nin savına nazaran zanlılar Rıfat’ın parasını gasp etmek istemiş, üzerinden çok az para çıkınca da sonlanarak zavallı genci öldürmüşlerdi. Bahri, Rıfat’ı tabancayla öldürdüklerini, sonra ateş yaktıklarını ve kümenin tüm mensuplarının boyalar sürüp yabanî danslar yaraparak Rıfat’ı yediklerini söylüyordu. Üstelik Bahri’nin verdiği bilgiler ve Rıfat’ın ortadan kaybolduğu tarihler de uyuşuyordu.
Üstelik öldürüp yedikleri tek kişinin Rıfat olmadığını da söylüyordu. Bahri bir yıl evvel Eskişehir’de öldürülen genç bir bayandan da bahsediyordu. Bu kurban, Bahri’nin “Bizim kabilenin en hoş kızıydı. Ona bütün çadırlardaki erkekler âşık idi. O denli bir yürüyüşü ve giyinişi vardı ki. Beni ebediyen dizine oturtur, yanık yanık türkü söylerdi” diye anlattığı 25 yaşındaki Hazine’ydi. Abid Çeviren, akrabası Hazine’yi Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde konakladıkları sırada kaza kurşunuyla öldürmüştü. Bahri’nin tezine nazaran kabile üyeleri Hazine’nin cesedinin bir kısmını yemiş, akabinde kalan kısmını ormana gömmüştü. Pekala Rıfat’a ne olmuştu?
‘BAKIŞLARI DA YÜZLERİ KADAR KORKUNÇTU’
Bahri, Rıfat’ın cesedinin kalan modüllerini da Sakarya Irmağı’na attıklarını söyledi. Günlerce yapılan aramalardan sonra Bahri, Eskişehir’deki olay yerini ve Hazine’nin gömüldüğü yeri gösterebileceğini söyledi. Ceset bulunursa zanlılar hakkında cinayet davası açılabilecekti. Olay tüm Türkiye tarafından takip ediliyordu. Kimi gazeteciler, zanlılarla Kandıra Cezaevi’nde görüştü. Bir gazetenin muhabiri cezaevine yaptığı ziyaretin izlenimlerini şu satırlarla söz etti:
“Burunlarının uçlarıyla bakan ve kulaklarında mavi dövmeler bulunan bu şahısların bakışları da yüzleri kadar müthişti. Hepsi palabıyıklı olan şebekenin kendilerinden her türlü kötülük umulabilir bir hali vardı. Bunların tipleri, yaradılışları, hareketleri, konuşmaları, berbat tıynette adamlar olduğunu göstermekte idi.”
HAZİNE’NİN VAHİM SONU
Eskişehir’deki olayın duyulmasından bir gün sonra Hazine’nin cesedinin bulunması için çalışmalar başladı. Bahri, aramaların daha birinci gününde Hazine’nin öldürüldüğü yeri gösterdi. Hakikaten de bölgede birilerinin bir müddet evvel konakladığı anlaşılıyordu. Aramaların ikinci gününde ormanlık alanda ellerinde kazma, kürek ve çuvallarla dolaşan iki siyahi yakalandı. Bahri’nin görür görmez tanıdığı bu adamlar da kabile mensubuydu ve cezaevindeki zanlıların akrabasıydı.
Savcıya nazaran, iki şahıs cesedi güvenlik güçlerinden evvel bulup yok etmeyi planlıyordu. Sözü alınan zanlılar bunu kesin bir lisanla reddedip Hazine isminde bir bayanı tanımadıklarını tez etseler de tutuklanıp başka akrabalarının yanına, Kandıra Cezaevi’ne gönderildiler. Bu olaydan bir gün sonra aramalar sonuç verdi ve Bahri’nin gösterdiği yerin çok yakınında bir bayanın kemikleri bulundu. Cesedi bulunan bayanın sağ bacağı yoktu. Bahri birinci sözünde bu türlü bir ayrıntıdan kelam etmemişti. Lakin, “Belki benim görmediğim bir anda bacağını kesip yemişlerdir” demesi herkesin aklına yattı. Gazeteler haberi ‘Talihsiz Hazine’nin cesedi bulundu’ ve ‘Yamyamlar Hazine’nin bir bacağını yemişler’ başlıklarıyla verdi.
İDAM EDİLECEKKEN FİRAR
Gelişmeler üzerine savcılık, göçebe kümenin kalan üyelerinin de tutuklanmasını istedi. Çocuklar ve onlara bakması için bırakılan iki bayan dışındaki 16 kişi daha tutuklandı. Çadırlarda yapılan aramalarda, ekmeğin içine gizlenmiş bir silah bulundu ve savlara nazaran bu silah Bahri’nin tanım ettiği cinayet silahının aynısıydı. Cezaevinde bulunan zanlılar da bir defa daha sorguya alındı. Birinci gün zanlılar Hazine diye bir akrabaları olmadığı ve kimseyi öldürmedikleri konusunda ısrarcıydı. Lakin ikinci gün ortalarından Kasım Kuyumcu, Hazine’yi öldürdüğünü itiraf etti. Yamyamlık argümanını ise bir türlü kabul etmiyordu.
24 Temmuz 1950’de, hatalı bulunmaları halinde idam edilmelerine kesin gözüyle bakılan yamyamlık zanlıları Kandıra Cezaevi’nin duvarını delerek firar ettiler. Birkaç gün sonra yakalandıklarında hâlâ hatalı olmadıklarını söylüyor, bir dağ başında aç susuz bulup sahip çıktıkları Bahri’yi yalancılıkla suçluyordu. Zanlıların tekrar yakalanmasıyla birebir gün Eskişehir’de bulunan cesetle ilgili inceleme tamamlandı. Ceset Hazine’nin değildi. Zira uzun yıllar evvel gömülmüştü, ayrıyeten bu kişinin boynu kırılarak öldürüldüğünü ve bedeninde mermi yarasına rastlanmamıştı. Tüm gerçekler ağustos ayının birinci haftasında ortaya çıktı.
RIFAT’TAN GELEN MEKTUP ORTALIĞI AYAĞA KALDIRDI
Tüm Türkiye’nin dört gözle aradığı 16 yaşındaki Rıfat’ın babası jandarmaya başvurup oğlundan bir mektup aldığını haber verdi. Fakat güvenlik güçleri mektubun gerçek olup olmadığından emin değildi ve yamyamları kurtarmak isteyen birilerinin geçersiz mektup hazırlamış olabileceğinden şüpheleniyorlardı. Mektupta Rıfat adres vermemiş lakin İstanbul’da üniversite yakınlarında bir lokantada bulaşıkçılık yaptığını yazmıştı. İstanbul polisi Beyazıt’taki lokantalarda yaptığı küçük bir araştırma sonucu kendisini buldu. Aramaların nihayetinde Rıfat’ın yaşadığı ortaya çıktı.
Yaklaşık iki aydır, tüm Türkiye kendisini konuşuyordu fakat Rıfat gazete okumadığı için hiçbir şey duymamıştı. Ortadan kaybolmasının sebebi ise okula devam etmek istememesiydi. Ailesi okuması için ısrar edince kaydını yaptırmaya Arifiye Köy Enstitüsü’ne gitmiş, çıkışta meskene dönmek yerine trene atlayıp İstanbul’a kaçmıştı. Peki, Rıfat ortaya çıktıysa yamyamların yediği genç kimdi?
Bahri bu sefer herkesi şaşırttı ve daha evvel anlattığı şeyleri diğerinden duyduğunu söyledi. Bir gencin yamyamlar tarafından yenildiğini de, Hazine’nin öldürülüşünü de ona diğerleri anlatmıştı. Lakin Bahri olayları kendisine anlatan bireylerin kim olduğunu da hatırlamıyor, hatta evvelki sözünde kendisini dizine oturtup müzik söylediğini anlattığı Hazine’yi de tanımadığını sav ediyordu. Kasım’ın polis baskısı yüzünden, “Kazayla öldürdüm lakin yemedim” diye cinayetini üstlendiği Hazine diye biri yoktu ve hiç olmamıştı. Bahri’nin anlattığı öbür her şey üzere bu da hayal eseriydi. Böylelikle tüm tutuklular hür bırakılDI, haklarındaki cinayet davası da düştü.
Gazetelerde, “Vücutlarının türlü yerlerinde dövme ile yapılmış birçok istavroz fotoğraflarıyla acayip mahluk fotoğrafları taşıyan yamyam cinsinden siyahiler” olarak nitelemdirilen dört zanlı 16 çadır ve 40 kişilik bir kümeyle Türkiye’yi köy köy dolaşıp kalaycılık yaparak geçiniyordu. Kümenin liderliğini yapan ve cinayet zanlısı olan dört kişi, bir ay kadar evvel düzmece altın sattıkları gerekçesiyle tutuklanıp Kandıra Cezaevi”ne konulmuştu.
‘AYİN YAPARAK RIFAT’I YEDİLER’
Cezaevine atılan dört adamın yokluğundan ötürü rahatlamış olan Bahri isminde 11 yaşındaki bir çocuk, göçebe siyahilerle ilgili dehşete düşüren itiraflarda bulundu. Zanlılar tarafından çok küçükken Adana’dan kaçırıldığını söyleyen Bahri, yıllardır kabileyle birlikte göçebe hayatı yaşıyor ve kümenin ayak işlerini yapıyordu. Bahri’nin savına nazaran zanlılar Rıfat’ın parasını gasp etmek istemiş, üzerinden çok az para çıkınca da sonlanarak zavallı genci öldürmüşlerdi. Bahri, Rıfat’ı tabancayla öldürdüklerini, sonra ateş yaktıklarını ve kümenin tüm mensuplarının boyalar sürüp yabanî danslar yaraparak Rıfat’ı yediklerini söylüyordu. Üstelik Bahri’nin verdiği bilgiler ve Rıfat’ın ortadan kaybolduğu tarihler de uyuşuyordu.
Üstelik öldürüp yedikleri tek kişinin Rıfat olmadığını da söylüyordu. Bahri bir yıl evvel Eskişehir’de öldürülen genç bir bayandan da bahsediyordu. Bu kurban, Bahri’nin “Bizim kabilenin en hoş kızıydı. Ona bütün çadırlardaki erkekler âşık idi. O denli bir yürüyüşü ve giyinişi vardı ki. Beni ebediyen dizine oturtur, yanık yanık türkü söylerdi” diye anlattığı 25 yaşındaki Hazine’ydi. Abid Çeviren, akrabası Hazine’yi Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde konakladıkları sırada kaza kurşunuyla öldürmüştü. Bahri’nin tezine nazaran kabile üyeleri Hazine’nin cesedinin bir kısmını yemiş, akabinde kalan kısmını ormana gömmüştü. Pekala Rıfat’a ne olmuştu?
‘BAKIŞLARI DA YÜZLERİ KADAR KORKUNÇTU’
Bahri, Rıfat’ın cesedinin kalan modüllerini da Sakarya Irmağı’na attıklarını söyledi. Günlerce yapılan aramalardan sonra Bahri, Eskişehir’deki olay yerini ve Hazine’nin gömüldüğü yeri gösterebileceğini söyledi. Ceset bulunursa zanlılar hakkında cinayet davası açılabilecekti. Olay tüm Türkiye tarafından takip ediliyordu. Kimi gazeteciler, zanlılarla Kandıra Cezaevi’nde görüştü. Bir gazetenin muhabiri cezaevine yaptığı ziyaretin izlenimlerini şu satırlarla söz etti:
“Burunlarının uçlarıyla bakan ve kulaklarında mavi dövmeler bulunan bu şahısların bakışları da yüzleri kadar müthişti. Hepsi palabıyıklı olan şebekenin kendilerinden her türlü kötülük umulabilir bir hali vardı. Bunların tipleri, yaradılışları, hareketleri, konuşmaları, berbat tıynette adamlar olduğunu göstermekte idi.”
HAZİNE’NİN VAHİM SONU
Eskişehir’deki olayın duyulmasından bir gün sonra Hazine’nin cesedinin bulunması için çalışmalar başladı. Bahri, aramaların daha birinci gününde Hazine’nin öldürüldüğü yeri gösterdi. Hakikaten de bölgede birilerinin bir müddet evvel konakladığı anlaşılıyordu. Aramaların ikinci gününde ormanlık alanda ellerinde kazma, kürek ve çuvallarla dolaşan iki siyahi yakalandı. Bahri’nin görür görmez tanıdığı bu adamlar da kabile mensubuydu ve cezaevindeki zanlıların akrabasıydı.
Savcıya nazaran, iki şahıs cesedi güvenlik güçlerinden evvel bulup yok etmeyi planlıyordu. Sözü alınan zanlılar bunu kesin bir lisanla reddedip Hazine isminde bir bayanı tanımadıklarını tez etseler de tutuklanıp başka akrabalarının yanına, Kandıra Cezaevi’ne gönderildiler. Bu olaydan bir gün sonra aramalar sonuç verdi ve Bahri’nin gösterdiği yerin çok yakınında bir bayanın kemikleri bulundu. Cesedi bulunan bayanın sağ bacağı yoktu. Bahri birinci sözünde bu türlü bir ayrıntıdan kelam etmemişti. Lakin, “Belki benim görmediğim bir anda bacağını kesip yemişlerdir” demesi herkesin aklına yattı. Gazeteler haberi ‘Talihsiz Hazine’nin cesedi bulundu’ ve ‘Yamyamlar Hazine’nin bir bacağını yemişler’ başlıklarıyla verdi.
İDAM EDİLECEKKEN FİRAR
Gelişmeler üzerine savcılık, göçebe kümenin kalan üyelerinin de tutuklanmasını istedi. Çocuklar ve onlara bakması için bırakılan iki bayan dışındaki 16 kişi daha tutuklandı. Çadırlarda yapılan aramalarda, ekmeğin içine gizlenmiş bir silah bulundu ve savlara nazaran bu silah Bahri’nin tanım ettiği cinayet silahının aynısıydı. Cezaevinde bulunan zanlılar da bir defa daha sorguya alındı. Birinci gün zanlılar Hazine diye bir akrabaları olmadığı ve kimseyi öldürmedikleri konusunda ısrarcıydı. Lakin ikinci gün ortalarından Kasım Kuyumcu, Hazine’yi öldürdüğünü itiraf etti. Yamyamlık argümanını ise bir türlü kabul etmiyordu.
24 Temmuz 1950’de, hatalı bulunmaları halinde idam edilmelerine kesin gözüyle bakılan yamyamlık zanlıları Kandıra Cezaevi’nin duvarını delerek firar ettiler. Birkaç gün sonra yakalandıklarında hâlâ hatalı olmadıklarını söylüyor, bir dağ başında aç susuz bulup sahip çıktıkları Bahri’yi yalancılıkla suçluyordu. Zanlıların tekrar yakalanmasıyla birebir gün Eskişehir’de bulunan cesetle ilgili inceleme tamamlandı. Ceset Hazine’nin değildi. Zira uzun yıllar evvel gömülmüştü, ayrıyeten bu kişinin boynu kırılarak öldürüldüğünü ve bedeninde mermi yarasına rastlanmamıştı. Tüm gerçekler ağustos ayının birinci haftasında ortaya çıktı.
RIFAT’TAN GELEN MEKTUP ORTALIĞI AYAĞA KALDIRDI
Tüm Türkiye’nin dört gözle aradığı 16 yaşındaki Rıfat’ın babası jandarmaya başvurup oğlundan bir mektup aldığını haber verdi. Fakat güvenlik güçleri mektubun gerçek olup olmadığından emin değildi ve yamyamları kurtarmak isteyen birilerinin geçersiz mektup hazırlamış olabileceğinden şüpheleniyorlardı. Mektupta Rıfat adres vermemiş lakin İstanbul’da üniversite yakınlarında bir lokantada bulaşıkçılık yaptığını yazmıştı. İstanbul polisi Beyazıt’taki lokantalarda yaptığı küçük bir araştırma sonucu kendisini buldu. Aramaların nihayetinde Rıfat’ın yaşadığı ortaya çıktı.
Yaklaşık iki aydır, tüm Türkiye kendisini konuşuyordu fakat Rıfat gazete okumadığı için hiçbir şey duymamıştı. Ortadan kaybolmasının sebebi ise okula devam etmek istememesiydi. Ailesi okuması için ısrar edince kaydını yaptırmaya Arifiye Köy Enstitüsü’ne gitmiş, çıkışta meskene dönmek yerine trene atlayıp İstanbul’a kaçmıştı. Peki, Rıfat ortaya çıktıysa yamyamların yediği genç kimdi?
Bahri bu sefer herkesi şaşırttı ve daha evvel anlattığı şeyleri diğerinden duyduğunu söyledi. Bir gencin yamyamlar tarafından yenildiğini de, Hazine’nin öldürülüşünü de ona diğerleri anlatmıştı. Lakin Bahri olayları kendisine anlatan bireylerin kim olduğunu da hatırlamıyor, hatta evvelki sözünde kendisini dizine oturtup müzik söylediğini anlattığı Hazine’yi de tanımadığını sav ediyordu. Kasım’ın polis baskısı yüzünden, “Kazayla öldürdüm lakin yemedim” diye cinayetini üstlendiği Hazine diye biri yoktu ve hiç olmamıştı. Bahri’nin anlattığı öbür her şey üzere bu da hayal eseriydi. Böylelikle tüm tutuklular hür bırakılDI, haklarındaki cinayet davası da düştü.